Dieta proteinowa to dieta odchudzająca, której główną zasadą jest zwiększenie spożycia białek podczas jednoczesnego ograniczenia spożywania węglowodanów i tłuszczów.

Najsłynniejsza dieta proteinowa to tzw. dieta Dukana, znana też pod nazwą „protal”, będącej połączeniem dwóch francuskich wyrazów protéine (białko) i alternance (naprzemiennie) autorstwa byłego lekarza Pierre’a Dukana. Główną zasadą diety jest zwiększenie spożycia białek i jednocześnie ograniczenie spożywania węglowodanów i tłuszczów. Dieta ta jest krytykowana przez wielu dietetyków jako wyjątkowo szkodliwa m.in. dla nerek i wątroby; kwestionowane są też kompetencje samego Dukana.

Dieta dzieli się na kilka etapów.

Faza uderzeniowa
W fazie uderzeniowej dozwolone jest spożywanie wyłącznie produktów białkowych, o niskiej zawartości tłuszczu 4-5%. Należy też dużo pić – przede wszystkim wody, herbat,
dopuszczalne jest także chude mleko. Dozwolone są też wszelkiego rodzaju napoje w wersji light czyli niezawierające cukru. Długość tej fazy to pięć do dziesięciu dni.

Faza równowagi
W tej fazie do produktów białkowych należy dołączyć warzywa. Polega ona na tym, że w jednym dniu należy zjadać warzywa i proteiny, a co drugi dzień same proteiny (naprzemiennie). Faza równowagi powinna trwać aż do momentu uzyskania odpowiedniej wagi.

Faza utrwalenia
Celem tej fazy jest utrzymanie uzyskanej wagi i zapobieżenie efektowi jo-jo. Długość trwania fazy utrwalenia należy obliczyć przyjmując 10 dni na każdy utracony kilogram wagi. W tej fazie do jadłospisu można dołączyć owoce, pełnoziarniste pieczywo i produkty skrobiowe. Dwa razy w tygodniu można jeść dowolny posiłek – nazywany królewską ucztą. Jeden dzień w tygodniu powinien być dniem wyłącznie białkowym.

Białkowe czwartki
Ostatnia faza tej diety powinna trwać już do końca życia. Polega ona na tym, przez cały tydzień je się to na co mamy ochotę, a jedynie przez jeden dzień w tygodniu je się tylko białka.
Pierre Dukan proponuje, aby były to czwartki, stąd nazwa – białkowe czwartki. Dodatkowo codziennie powinniśmy jeść do 3 łyżek otrębów owsianych lub pszennych, a przez cały okres diety zalecana jest aktywność fizyczna pod postacią spacerów trwających do 30 minut dziennie.